Status quo ante.

Οι πολιτικοί άξονες που στηρίζουν την πολιτική του Τάσσου Παπαδόπουλου στο κυπριακό μοιράζονται σε δύο σχολές σκέψεις που συμπτίπτουν στην υποστήριξη ενός ηγέτη που προτιμά την συνέχιση της κατοχής παρά την αποδοχή οποιουδήποτε συμβιβασμού.

Από τη μια υπάρχει η σχολή της λύσης σε βάθος χρόνου, που προβλέπει ότι θα υπάρξει στο μακροπρόθεσμο μέλλον η συγκυρία που θα γύρει την πλάστιγγα προς το μέρος των ελληνικών θέσεων στο Κυπριακό, γιατί αυτό υπαγορεύουν οι σημερινές τάσεις. Η Κύπρος είναι ισότιμο μέλος της Ε.Ε. η οποία διαφημίζει αρχές και αξίες που προσεγγίζουν τις ελληνικές θέσεις, και η Τουρκία κινείται -έστω και για λόγους οικονομικούς- προς την Ε.Ε., πράγμα που θα αυξάνει συνεχώς τη σημασία του Κυπριακού και της λύσης του μέσα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Σε αυτή τη σχολή κατατάσσεται το ΔΗΚΟ και το ΕΥΡΩΚΟ.

Από την άλλη υπάρχει η σχολή της δεύτερης καλύτερης λύσης, που προτιμά τη διατήρηση της κατοχής έναντι του συμβιβασμού, μέχρι να έρθουν οι καλύτερες μέρες σε διαπραγματευτικό επίπεδο, όποτε κι αν γίνει αυτό. Σύμφωνα με τη λογική αυτή, είναι προτιμότερο να μείνουμε με το στάτους κβο απ' άπειρον παρά να υποχωρήσουμε και να δώσουμε επικίνδυνα διαπραγματευτικά ωφέλη στην τουρκική πλευρά. Η εθνικά έντιμη πορεία είναι να μην διολισθήσουμε ποτέ σε οποιαδήποτε παραχώρηση που δεν συμβάλλει άμεσα στην πλήρη δικαίωση του κυπριακού ελληνισμού και να παραμείνουμε προσηλωμένοι σε νομοτεχνικές διαδικασίες που να διατηρούν το κυπριακό στη φορμόλη μέχρι οι συνθήκες να επιτρέπουν την επιθυμητή λύση. Σε αυτή τη σχολή κατατάσσεται η ΕΔΕΚ.

Οι δύο σχολές σκέψεις μοιράζονται μια κοινή συνισταμένη, που είναι και βασικός πυλώνας της επιχειρηματολογίας τους: τη μακροχρόνια διατήρηση του στάτους κβο. Κανένας αντιπολιτευόμενος των πιο πάνω δεν έχει μέχρι στιγμής αμφισβητήσει το θεμελιακό αυτό αξίωμα. Στην πραγματικότητα, το στάτους κβο δεν είναι στατικό, αντίθετα τείνει μονοτονικά προς το χειρότερο.

Στο ανθρωπιστικό επίπεδο η διολίσθηση πρέπει να είναι ξεκάθαρη και για τον πιο αφελή Κύπριο. Οι πρόσφυγες γερνούν και πεθαίνουν στην προσφυγιά. Πολύ σύντομα ο όρος "πρόσφυγας" θα είναι νομικό επιχείρημα αντί ανθρωπιστικό. Σκεφτείτε απλά ότι τα παιδάκια του 1974 είναι σήμερα σαραντάρηδες, και οι ενήλικες της εποχής είναι συνταξιούχοι. Για την επόμενη γενιά Κυπρίων, "πρόσφυγας" θα είναι αυτός του οποίου κάποιος πρόγονος ήταν πρόσφυγας. Θα είναι αυτός που δεν έχει δει ποτέ τη βόρεια Κύπρο, αυτός που δεν έχει νιώσει ποτέ πραγματική σύνδεση με το χώμα. Εμείς θα μιλούμε για λεγόμενα κράτη, και η Τουρκία θα μιλά για λεγόμενους πρόσφυγες.

Ταυτόχρονα οι έποικοι που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Κύπρο αυξάνονται και πληθύνονται. Δεν υπάρχει κανένας οργανισμός, διεθνής ή άλλωσπως, που θα τους απανθρωπίσει, αφαιρώντας από αυτούς τα δικαιώματα που αναγνωρίζει για κάθε άνθρωπο. Σε απόσταση μόνο μίας γενεάς θα πρέπει να υποστηρίζουμε διεθνώς ότι οι απόγονοι των εποίκων που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Κύπρο δεν είναι άνθρωποι με δικαιώματα, αλλά παράγωγα παράνομων ενεργειών, ενώ οι απόγονοι των προσφύγων δικαιούνται αμέσως την επιστροφή τους στη γη που δεν τους γέννησε και δεν τους μεγάλωσε. Ακόμα και αν θεωρούμε ότι αυτό είναι δίκαιο και εφικτό, πρέπει να αναγνωρίζουμε ότι δεν είναι το ίδιο με το να ζητούμε να πάνε οι πραγματικοί πρόσφυγες στα σπίτια τους και οι πραγματικοί έποικοι πίσω στις πατρίδες τους.

Στο γεωστρατηγικό επίπεδο, και μετά από τις τελευταίες εξελίξεις στο ΕΔΑΔ και τις διμερείς σχέσεις που αναπτύσσει το ψευδοκράτος με χώρες μέλη της Ε.Ε. πρέπει να οφθαλμοφανές πλέον και για τον τελευταίο οπαδό του νομικισμού ότι το διεθνές νομικό πλαίσιο είναι εξίσου ευέλικτο με το πολιτικό τοπίο. Οι δικαστικές αποφάσεις δε λαμβάνονται σε κενό και η δικαστική δικαιοσύνη δεν είναι τυφλή, μάλλον βλέπει προς την κατεύθυνση της πολιτικής. Η διεθνής νομική σκηνή αδυνατεί να εγγυηθεί λύση του Κυπριακού εντός των παραμέτρων της μονομερούς αντίληψης της ελληνικής πλευράς, αλλά πιο σημαντικά αδυνατεί να εγγυηθεί ακόμα και τη διατήρηση του νομικού στάτους κβο.

Καθώς η στρατηγική των νομικιστών καταρρέει με όλο και γοργότερους ρυθμούς εντός του συστήματος που νόμιζαν ότι θα τους στηρίξει, δημιουργείται η ανάγκη χειρισμού των προσπαθειών που θα γίνονται συνεχώς από χώρες με τις οποίες επιβάλλεται να διατηρεί η Κυπριακή Δημοκρατία καλές σχέσεις. Στην περίπτωση της Ιταλίας ανακοινώθηκε ότι μπορεί οι Τουρκοκύπριοι να ήταν "γεωγραφικά" μέσα στο κτίριο της Βουλής αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τους δέχθηκε η ίδια η Βουλή. Στην περίπτωση της Γερμανίας ανακοινώθηκε ότι η Βουλή δεν είναι εκτελεστική εξουσία και συνεπώς δεν είναι επκίνδυνο το ψήφισμα για άρση της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων. Στην περίπτωση της Αγγλίας και της Συρίας οι διπλωματικές συνέπειες ήταν αισθητά πιο έντονες. Η διατήρηση του στάτους κβο δεν μπορεί να συνάδει με την όξυνση των σχέσεων μας με παραδοσιακούς και νέους διπλωματικούς συμμάχους.

Η σταδιακή άρση του εμπάργκο, εχτός από τις διπλωματικές και νομικές αλλαγές που επιφέρει στο στάτους κβο, έχει αντίκτυπο και στην οικονομία των κατεχομένων. Η νομική κατοχύρωση της Κυπριακής Δημοκρατίας προσφέρει οικονομική πίεση μέσω του στάτους κβο μόνο μέσω του εμπάργκο στο οποίο υπόκεινται τα κατεχόμενα εδάφη μέχρι να αποκατασταθεί το νομικό τους καθεστώς. Δυστυχώς όμως για τους οπαδούς του στάτους κβο, υπάρχουν δύο μεταβλητές που επηρεάζουν την κατάσταση αρνητικά. Οι Τουρκοκύπριοι μεταναστεύουν και αντικαθίστανται σταδιακά από έποικους, και οι οικονομικές δραστηριότητες όλο και αυξάνονται μέσω παραθύρων που ανοίγονται επιτηδευμένα από τη διεθνή κοινότητα.

Στο τέλος της ημέρας, το στάτους κβο σημαίνει μόνο "παρούσα κατάσταση". Όσο και να θέλουν κάποιοι να το παρουσιάζουν σαν μια "παγωμένη κατάσταση" τα πράγματα δεν είναι έτσι. Το στάτους κβο αλλάζει με επιταχυνόμενους ρυθμούς προς το χειρότερο. Η επιδίωξη καλύτερης λύσης μακροπρόθεσμα είναι μύθος. Σίγουρα, αν συνεχίσουμε αυτή τη στρατηγική, οι πιο νεαροί από εμάς θα έχουν την ευκαιρία να δουν ότι με απόλυτα φυσιολογικό τρόπο το δε φάκτο μετατρέπεται σε ντε γιούρε στην πολιτική. Κάποιοι θα τρίβουν τα μάτια τους, και κάποιοι θα το είδαν να έρχεται. Όλοι όμως θα έχουν χάσει κάθε ευκαιρία λύσης.